Thách thức trong việc giữ chân nhân sự tài năng.
Trong bối cảnh cạnh tranh nhân sự ngày càng khốc liệt, tuyển dụng nhân tài đã khó, nhưng giữ chân họ còn khó hơn. Nhiều doanh nghiệp Việt Nam gặp tình trạng nhân sự chất lượng cao, dù có hồ sơ ấn tượng, từng đảm nhiệm vị trí quan trọng trong các tập đoàn lớn, nhưng chỉ sau 1-2 tháng đã rời đi.
Điều này không chỉ gây tổn thất chi phí tuyển dụng, mà còn ảnh hưởng đến tính ổn định của tổ chức. Vậy, nguyên nhân thực sự là gì? Doanh nghiệp cần làm gì để đảm bảo nhân sự tài năng không chỉ gia nhập mà còn gắn bó lâu dài?
Bài viết này sẽ đi sâu vào những nguyên tắc cốt lõi trong tuyển dụng, hội nhập và giữ chân nhân sự, giúp doanh nghiệp hạn chế tối đa rủi ro "chảy máu chất xám".
NHẬN DIỆN NGUYÊN NHÂN KHIẾN NHÂN SỰ RỜI BỎ DOANH NGHIỆP
Rất nhiều lãnh đạo doanh nghiệp cho rằng nguyên nhân chính khiến nhân sự rời đi là do chế độ đãi ngộ chưa đủ hấp dẫn. Tuy nhiên, thực tế cho thấy tiền lương không phải là yếu tố quan trọng nhất. Dưới đây là những nguyên nhân phổ biến:
- Sự khác biệt văn hóa: Nhân sự mới có thể đã quen với quy trình, cách làm việc của tổ chức cũ và cảm thấy không thích nghi được với văn hóa tại công ty mới.
- Thiếu quy trình hội nhập (onboarding) bài bản: Họ không được hướng dẫn rõ ràng về cách làm việc, không hiểu rõ giá trị cốt lõi và định hướng của công ty, dẫn đến cảm giác lạc lõng.
- Không có người hỗ trợ (mentor/buddy): Nhân sự mới thường gặp khó khăn trong việc thích nghi với đồng nghiệp, quy trình nội bộ và hệ thống làm việc. Nếu không có ai hướng dẫn, họ dễ cảm thấy mất phương hướng.
- Không thấy cơ hội phát triển: Nếu nhân sự không nhìn thấy lộ trình sự nghiệp rõ ràng hoặc không có đủ thách thức để phát triển, họ sẽ nhanh chóng tìm kiếm cơ hội khác.
- Bài học: Không chỉ tuyển đúng người, mà còn phải có chiến lược giúp họ thích nghi và phát triển bền vững trong tổ chức.
NHÂN SỰ MỚI GIỐNG NHƯ MỘT CÁI CÂY – CẦN THỜI GIAN ĐỂ BÉN RỄ
Một nhân sự tài năng khi gia nhập công ty không khác gì một cái cây mới được chuyển sang vùng đất mới. Ban đầu, dù cây có khỏe mạnh đến đâu, nếu không có thời gian thích nghi với đất, không khí, nguồn nước thì cũng sẽ khó bén rễ và phát triển.
Hai yếu tố quan trọng giúp nhân sự thích nghi thành công:
- Giúp họ hiểu và hòa nhập với văn hóa doanh nghiệp
- Cung cấp sự hỗ trợ cần thiết trong giai đoạn đầu
Nếu không đảm bảo hai điều này, nhân sự dù tài năng đến đâu cũng sẽ cảm thấy cô lập và rời đi trong thời gian ngắn.
LỘ TRÌNH HỘI NHẬP 60-90 NGÀY – CHÌA KHÓA GIỮ CHÂN NHÂN TÀI
Các tập đoàn lớn đều có quy trình hội nhập (onboarding) bài bản nhằm đảm bảo nhân sự mới không chỉ hiểu công việc mà còn cảm thấy gắn kết với tổ chức.
Lộ trình hội nhập trong 60-90 ngày
Tuần 1-2:
- Đào tạo về văn hóa doanh nghiệp, quy trình, sản phẩm và khách hàng.
- Gặp gỡ lãnh đạo cấp cao để hiểu định hướng công ty.
- Kết nối với người hướng dẫn (mentor/buddy).
Tuần 3-4:
- Giao nhiệm vụ đầu tiên có sự hỗ trợ của quản lý.
- Đánh giá khả năng thích nghi, lắng nghe phản hồi từ nhân sự mới.
Tháng thứ 2:
- Nhân sự mới làm việc độc lập nhưng vẫn có sự hỗ trợ nếu cần.
- Được tham gia các buổi đào tạo kỹ năng chuyên môn và kỹ năng mềm.
Tháng thứ 3:
- Đánh giá chính thức, xác định lộ trình phát triển lâu dài.
- Xây dựng kế hoạch cá nhân hóa để tối ưu hóa tiềm năng của nhân sự.
Lợi ích:
- Tăng khả năng thích nghi của nhân sự mới
- Giảm tỷ lệ nghỉ việc trong 3-6 tháng đầu tiên
- Giúp nhân sự nhanh chóng đóng góp giá trị cho tổ chức
MENTOR/BUDDY – CẦU NỐI GIÚP NHÂN SỰ HÒA NHẬP NHANH HƠN
Nhân sự mới thường gặp khó khăn trong việc tiếp cận hệ thống, quy trình và văn hóa làm việc. Một chương trình mentor hoặc buddy có thể giúp họ vượt qua những trở ngại này nhanh chóng.
Lợi ích của việc có mentor/buddy:
- Giúp nhân sự mới hiểu cách làm việc nhanh hơn.
- Tạo cảm giác được hỗ trợ, không bị cô lập.
- Xử lý những vướng mắc nhỏ mà không cần nhờ đến quản lý.
Cách triển khai hiệu quả:
- Chọn một nhân sự có kinh nghiệm để làm mentor/buddy cho nhân sự mới.
- Tổ chức các buổi trao đổi hàng tuần để giải đáp thắc mắc.
- Ghi nhận, khích lệ nhân sự mới khi họ có tiến bộ.
Thực tế: Các doanh nghiệp có chương trình mentor/buddy giúp nhân sự hòa nhập nhanh hơn 40% so với doanh nghiệp không có chương trình này.
XÂY DỰNG MÔI TRƯỜNG LÀM VIỆC GIÚP NHÂN SỰ GẮN BÓ DÀI LÂU
Nhân sự không chỉ tìm kiếm một công việc tốt mà còn muốn một môi trường nơi họ có thể phát triển và cảm thấy được trân trọng.
Doanh nghiệp cần tập trung vào:
- Tạo cơ hội phát triển rõ ràng – Xây dựng lộ trình nghề nghiệp cụ thể cho từng cá nhân.
- Xây dựng văn hóa minh bạch và cởi mở – Lãnh đạo cần tạo không gian để nhân sự có thể đóng góp ý kiến.
- Thúc đẩy sự gắn kết nội bộ – Tổ chức các hoạt động kết nối như team-building, mentoring, networking.
Thực tế: Nhân sự có ít nhất một người bạn thân trong công ty có tỷ lệ gắn bó cao hơn 50% so với những người không có.
KẾT LUẬN – GIỮ CHÂN NHÂN TÀI KHÔNG CHỈ LÀ TRẢ LƯƠNG CAO
- Tuyển đúng ngay từ đầu – Phù hợp quan trọng hơn giỏi.
- Có chiến lược hội nhập bài bản trong 60-90 ngày đầu tiên.
- Xây dựng hệ thống mentor/buddy để hỗ trợ nhân sự mới.
- Tạo môi trường làm việc chuyên nghiệp, gắn kết và minh bạch.
Khi doanh nghiệp đầu tư vào con người một cách nghiêm túc, nhân sự tài năng sẽ không chỉ đến mà còn ở lại và phát triển lâu dài.